't gaat om de gamie

Groter? Klik!

Zwanen hebben een hoge huwelijksmoraal. Eenmaal een paar, altijd gepaard.  Nest na nest.  Monogamie in extremo. Rijst de vraag of je als zwaan en/of zwaanin eigenlijk niet enorm suf bent, of juist enorm trouw? Immers, monogamie is duidelijk niet de standaard in de natuur. Het gaat er bij veel diersoorten ongecompliceerd aan toe, direct en soms behoorlijk ruig. Waarbij niet gekeken wordt op een partner meer of minder. Met name de mannekes lusten er wel pap van. Van polygaam rondslingerende apen tot - waar bijvoorbeeld eenden goed in zijn - voortplanting in groepsverband. En wat te denken van de orgies midden op het grindpad waar naaktslakken zich schaamteloos aan overgeven. Ik zal de eerste wandelaar niet zijn die met maatje 42 onbedoeld een spattend einde maakte aan het natte feest. Over personal footprint gesproken.

Groter? Klik!

Hoe dan ook, met liefde heeft het niets te maken. Het is de tirannie der hormonen, of beter: de genen op hun eeuwige missie naar de beste resultaten. Over een achterliggend masterplan is weinig bekend, laat staan dat iemand weet wie de master achter dat plan is. Daar is de laatste oorlog nog niet over gevoerd. Maar ik dwaal af.

Polygamie. De mens kan er ook wat van, we zijn van nature polygaam.  Al heeft de ontwikkeling van geest en beschaving daar de nodige demping in aangebracht: we hebben te maken met bewustzijn en gevoelens - al dan niet aangeleerd - van romantiek, verliefdheid, kinderwensen en verantwoordelijkheid. Zaken die het soms onpraktisch, zo niet ongepast maken om toe te geven aan de primitieve lustimpuls.  Al kan dat van cultuur tot cultuur behoorlijk verschillen. 

Groter? Klik!

Bij de mens kom je het gehele spectrum tegen: van algeheel onthoudende monnik en celibataire non, tot haremhoudende groot-kalief in Walt Disney decors.  En alles er tussen in.  Wie wat waar praktiseert, hangt af van cultuur, traditie, religie, het weer, de mode, vraag en aanbod, en – niet onbelangrijk – de vermeende gelegenheid.

Waar sta ik in dit sociaal-biologische spectrum? Dat vraag ik me af op de ochtend van mijn 36^e trouwdag. Het begrip trouw is in ons geval nog tamelijk onbevlekt, behoudens soms een knullige knipoog, of een verrassende buurvrouwdroom. Maar als we wakker zijn hebben mijn partner en ik een zwanenrelatie, al 36 jaar getrouwd, al 40 jaar een paar.  Monogaam, bij mijn weten. Een wetenschap die schuurt met het besef dat de mens, als gezegd, niet monogaam is. Dus zeurt die andere vraag, of trouw stiekem niet synoniem is voor suf of zelfs ‘laf’? Te laf om de spreekwoordelijke eikel achterna te lopen, met hier en daar een buitje van twijfel aan mijn man-zijn.

Ben ik dan geheel ongevoelig voor de zwaaninnen die ik in de vijvers en sloten van mijn bestaan tegen het fraaie lijf zwem? Dacht van niet. Mijn waardering is groot.  Of biologisch verantwoord geformuleerd: mijn genen reageren vrij naturel op de nabijheid van potentiële afzetkansen. Dus…

Groter? Klik!

‘Maar tussen droom en daad staan wetten in de weg, 
en praktische bezwaren, 
en weemoed, die des ’s avonds komt, 
en niemand kan verklaren.’  

Schreef de dichter Elsschot al, in een gedicht dat niet toevallig ‘Het Huwelijk’ heet. En hoe toevallig is het eigenlijk, dat uitgerekend vandaag een bruidspaar langs ons huis wandelt, na een ongetwijfeld fraaie fotoshoot in ‘ons’ park, het Steinse Groen. Ik wens ze veel geluk, en dat zal in elk geval 3,5 jaar zal duren, want volgens de statistieken is de prik er dan wel vanaf. Uitzonderingen daargelaten, en die bevestigen de regel.

Polygamie? Bigamie? Homogamie? Monogamie? Sologamie? 
Het gaat uiteindelijk om de gamie. 
En wat rest, op z’n best, op de zondagmiddag in het zorgcentrum, is een potje origami.

Best knap als je dan nog een zwaan kunt vouwen.

-----------------------------------------------------------